Wat is legionella?
Legionella is een bacterie die van nature voorkomt in zoetwateromgevingen zoals meren, rivieren en grondwater. Echter, in door de mens gemaakte systemen zoals waterleidingen, koeltorens, en bubbelbaden kan de bacterie zich snel vermenigvuldigen, vooral bij temperaturen tussen de 25°C en 55°C. Wanneer mensen waterdruppels inademen die besmet zijn met legionella, kunnen ze ziek worden. Dit kan leiden tot legionellose, variërend van een milde griepachtige ziekte (Pontiac-koorts) tot een ernstige longontsteking die bekend staat als de veteranenziekte.
Geschiedenis van legionella
Legionella werd voor het eerst ontdekt in 1976 in Philadelphia, VS, tijdens een conventie van veteranen van het Amerikaanse Legioen. Verschillende deelnemers werden ernstig ziek en kregen een vorm van longontsteking die destijds onbekend was. Na uitgebreid onderzoek bleek dat een tot dan toe onbekende bacterie de boosdoener was. Deze bacterie werd later "Legionella" genoemd, naar het evenement waar de eerste uitbraak plaatsvond.
Legionella in Nederland
In Nederland is legionella ook een serieus probleem. De eerste grote uitbraak vond plaats in 1999 tijdens de Westfriese Flora in Bovenkarspel, waarbij tientallen mensen ziek werden en meer dan twintig mensen overleden. Sindsdien is legionellapreventie een belangrijk aandachtspunt voor openbare gebouwen en prioritaire instellingen zoals ziekenhuizen, verzorgingstehuizen en campings.
Soorten legionella
Legionella Pneumophila
De meest gevaarlijke soort is Legionella pneumophila. Deze variant is verantwoordelijk voor de meeste gevallen van veteranenziekte en is de meest voorkomende soort die problemen veroorzaakt in waterinstallaties.
Legionella Non-Pneumophila
Er zijn ook andere soorten legionella, aangeduid als Legionella non-pneumophila. Hoewel deze soorten minder vaak ziekten veroorzaken en meestal mildere symptomen geven, blijven ze een gezondheidsrisico, vooral voor mensen met een verzwakt immuunsysteem.
Legionellagroei
-
Hoe Groeit Legionella?
Legionella groeit het beste in stilstaand water bij temperaturen tussen 25°C en 55°C. Dit gebeurt bijvoorbeeld in ongebruikte leidingen, watertanks of andere wateropslagsystemen die niet regelmatig worden gespoeld. Naast temperatuur en stilstand heeft legionella ook voedingsstoffen nodig om te groeien, zoals kalk, roest, of biologische afzettingen.
-
Hoe voorkom je legionellagroei?
-
Regelmatig Doorspoelen
Zorg ervoor dat waterleidingen regelmatig worden gebruikt en gespoeld, vooral na periodes van stilstand. De inhoud van waterleidingen dienen minimaal wekelijks ververst te worden, en bij koud watertemperaturen van >25°C zelfs dagelijks.
-
Temperatuurbeheer
Houd warm water boven 60°C en koud water onder 25°C om legionellagroei te voorkomen. Controleer de temperaturen in uw installatie maandelijks. Ons advies is om hierbij gebruik te maken van een digitaal beheerssysteem zoals Legionella Dossier.
-
Onderhoud van Waterinstallaties
Onderhoud uw installatie conform Waterwerkblad 1.4 G. Zoals ondermeer de controle van terugstroombeveiligingen, onderhoud aan toestellen en het verwijderen van sediment in voorraadvaten van warmwaterbereiders.
-
Veilig water garanderen?
Installeer legionella filters op risicovolle tappunten waar aerosolen vrijkomen, zoals (knijp)douches en sproeikranen. Een legionella filter houdt de bacteriën tegen en waarborgt veilig gebruik voor eindgebruikers.